Wpływ leków na stan uzębienia

Wszystkie leki mają listę potencjalnych skutków ubocznych. Wiele mówi się o ich wpływie np. na florę jelitową, ale często bagatelizuje się ich oddziaływanie na zęby i stan jamy ustnej. W praktyce wiele powszechnie stosowanych środków może przyczyniać się do rozmaitych problemów – od próchnicy, przez kserostomię, aż po utratę zębów. W tym artykule opisujemy wpływ leków na stan uzębienia oraz podpowiadamy, jak go ograniczyć!

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jaki jest wpływ leków na stan uzębienia. Największe ryzyko dotyczy osób, które przyjmują wyjątkowo silne środki albo ze względu na choroby przewlekłe są zmuszone do stałego zażywania różnych substancji.

Leki na wiele sposobów oddziałują na całą jamę ustną i narząd żucia, m.in. zwiększając ryzyko próchnicy, ryzyko utraty zębów, powodując obniżenie produkcji śliny, a także zmieniając jej pH oraz naruszając obecną w niej florę bakteryjną. Dodatkowo mogą wywoływać nadmierne napięcie mięśni żwaczy i innych mięśni w obrębie twarzy i szyi.

Ślina jest jednym z najważniejszych płynów ustrojowych w organizmie człowieka. Pełni szereg kluczowych funkcji trawiennych, ochronnych oraz immunologicznych i buforowych. W ciągu doby ślinianki przyuszne, podżuchwowe i podjęzykowe wytwarzają nawet do 2 l śliny. Działaniem ubocznym niektórych leków jest kserostomia, czyli stan charakteryzujący się zmniejszeniem (bądź całkowitym brakiem) wydzielania śliny. Nie tylko powoduje duży dyskomfort, ale też zwiększa ryzyko próchnicy, chorób dziąseł i innych schorzeń do utraty wszystkich zębów łącznie.

Kolejnym istotnym czynnikiem powodującym destrukcję zębów oraz innych organów w obrębie jamy ustnej jest kwasowe środowisko śliny, bez względu na ilość jej wydzielania. U zdrowego człowieka jej pH wynosi około 7,2 co jest stanem neutralnym i pożądanym. Obniżone pH śliny (kwasowe) powoduje demineralizację szkliwa, uszkodzenie zębiny, namnażanie się bakterii, gwałtowny rozwój próchnicy i tym samym prowadzi do utraty zębów.

PH śliny można w bardzo łatwy i skuteczny sposób zbadać samodzielnie. W aptekach powszechnie dostępne są tak zwane “papierki lakmusowe”, które wprowadzone do jamy ustnej, w kontakcie ze śliną, obrazują nam pH śliny.

Kolejnym bardzo szkodliwym skutkiem przyjmowania leków jest nadmierne napięcie mięśni żuchwy. Są odpowiedzialne za takie ruchy jak unoszenie, opuszczanie, wysuwanie do przodu, cofanie, a także wychylenia boczne. Nadmierne napięcie prowadzi do starć zębów, uszkodzeń i ostatecznie ich utraty.

Zależy Ci na zdrowiu jamy ustnej? Profilaktyka stomatologiczna w Szczecinie to rozwiązanie dla Ciebie – umów się na wizytę.

Jakie leki mogą szkodzić zębom?

Zazwyczaj wśród leków mających szkodliwy wpływ na stan zębów i jamy ustnej wymienia się:

leki z zawartością cukru,
leki przeciwdepresyjne, uspokajające i przeciwhistaminowe,
antybiotyki (zwłaszcza tetracyklinę),
leki stosowane w leczeniu nadciśnienia, chorób serca, Parkinsona czy Alzheimera,
leki wziewne,
leki cytostatyczne.

Co jednak sprawia, że są szkodliwe? Ich negatywne oddziaływanie można podzielić na kilka kategorii.

Do leków wywołujących kserostomię, czyli zmniejszone wydzielanie śliny i suchość w ustach, zaliczają się:

leki stosowane w astmie,
leki w POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc), m.in. salbutamol, salmeterol, fenoterol, bromek ipratropium,
leki na nadciśnienie,
leki nasercowe,
leki przeciwdepresyjne,
leki przeciwhistaminowe,
leki na chorobę Alzheimera,
leki na chorobę Parkinsona,
leki przeciwpsychotyczne w leczeniu schizofrenii, choroby afektywnej dwubiegunowej,
benzodiazepiny,
leki zmniejszające przekrwienie śluzówek, np. pseudoefedryna,
diuretyki (leki moczopędne),
leki przeciwbólowe, m.in. opioidy,
leki stosowane przy radioterapii i chemioterapii,
leki immunosupresyjne,
stymulanty stosowane w leczeniu ADHD i narkolepsji.

Warto wiedzieć, że kserostomię wywołują także środki chemiczne psychoaktywne, m.in. amfetamina, kokaina oraz tzw. dopalacze, np. mefedron.

Wśród leków obniżających pH śliny można wymienić:

leki wziewne na astmę zawierające laktozę,
leki wziewne stosowane przy leczeniu choroby obturacyjnej płuc,
niektóre leki antyalergiczne, również wziewne,
leki na nadciśnienie i choroby serca,
leki antydepresyjne,
leki na chorobę Parkinsona,
leki na chorobę Alzheimera,
leki w postaci pastylek do ssania zawierające cukier i kwasy organiczne.

Lekami nasilającymi napięcie mięśni żuchwy są z kolei:

leki z grupy SSRI,
leki zawierające pseudoefedrynę, np. stosowane na katar i przeziębienie w celu obkurczenia błony śluzowej dróg oddechowych.

Przy tym warto wspomnieć o tym, że nadmierne zaciskanie i zgrzytanie zębami jest także objawem zażywania środków psychoaktywnych, takich jak kokaina, amfetamina czy mefedron.

Powszechnym niepożądanym efektem ubocznym jest też zmiana koloru uzębienia. Za zjawisko to odpowiadają:

antybiotyki z rodzaju tetracyklin, przyjmowane np. przez matkę w ciąży albo osobę w okresie dorastania, do ok. 12 roku życia,
niektóre leki antydepresyjne,
leki na nadciśnienie,
preparaty zawierające chlorheksydynę,
leki suplementujące niedobory żelaza podawane w kroplach.

Widzisz już pierwsze skutki działania przyjmowanych leków lub substancji? Nie czekaj – zdecyduj się na leczenie zachowawcze zębów.

Jak chronić zęby podczas stosowania leków?

Kiedy ma się już świadomość tego, że zażywane leki mogą mieć negatywny wpływ na stan zębów i jamy ustnej, dobrze jest wprowadzić kilka dobrych nawyków. Proste metody pozwalają znacznie zredukować efekty niepożądane, przy okazji wspierając zdrowie uzębienia.

Przede wszystkim warto:

regularnie, prawidłowo i skutecznie dbać o higienę jamy ustnej,
często płukać usta,
spożywać duże ilości wody,
stosować preparaty typu „sztuczna ślina”,
stosować preparaty z fluorem,
przyjmować leki probiotyczne,
unikać preparatów z dodatkiem cukru,
pozostawać w stałej konsultacji z lekarzem prowadzącym leczenie danego schorzenia,
regularnie pojawiać się na wizytach stomatologicznych i stosować się do zaleceń.

Potrzebny jest Ci dobry dentysta w Szczecinie? Niezależnie od Twoich problemów zdrowotnych i stanu uzębienia, otrzymasz profesjonalną pomoc. Dobierzemy najlepsze metody leczenia oraz podpowiemy, co pomoże Ci ograniczyć skutki działania przyjmowanych leków. Dowiedz się, jak najlepiej zadbać o swoje zęby i jamę ustną!

Zapytaj o szczegóły. Wypełnij poniższy formularz lub zadzwoń +48 601 70 70 78.